Art.  137.  [Publiczne znieważenie znaku lub symbolu państwowego]

§  1. Kto publicznie znieważa, niszczy, uszkadza lub usuwa godło, sztandar, chorągiew, banderę, flagę lub inny znak państwowy,podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

§  2. Tej samej karze podlega, kto na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej znieważa, niszczy, uszkadza lub usuwa godło, sztandar, chorągiew, banderę, flagę lub inny znak państwa obcego, wystawione publicznie przez przedstawicielstwo tego państwa lub na zarządzenie polskiego organu władzy.

Czynność wykonawcza przestępstwa z art. 137 k.k. polegać może na znieważeniu, niszczeniu, uszkodzeniu lub usunięciu znaku państwowego.

  • Znieważenie polega na zademonstrowaniu w jakikolwiek sposób lekceważenia dla przedmiotu (Hoc [w:] Górniok i in., t. 2, s. 78). 
  • Niszczenie – rozumiane jest jako unicestwienie przedmiotu (np. spalenie flagi)
  • Uszkodzenie – polega na naruszeniu integralności, przy czym nie prowadzi do unicestwienia (np. pomazanie godła)
  • Usunięcie – inaczej nieuprawnione zabranie przedmiotu z miejscu wystawienia.

Przedmiotem czynności wykonawczej przestępstwa stypizowanego w art. 137 k.k. jest dowolny znak państwowy, w szczególności godło, sztandar, chorągiew, bandera, flaga. Kodeks karny nie rozstrzyga co należy rozumieć pod pojęciem znaku państwowego, ograniczając się do wyliczenia przykładowych znaków, które jako takie się kwalifikują. Należy uznać, że znakiem państwowym będzie każdy utrwalony symbol, który można utożsamiać z Państwem Polskim lub jego instytucjami. Pomocne mogą być definicje zawarte w innych aktach prawnych, przykładowo definicję godła znaleźć można zarówno w art. 28 Konstytucji RP, jak i w art. 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach. Podobnie definicję flagi można znaleźć w powyższej ustawie, przy czym na płaszczyźnie prawnokarnej nie należy zbyt dosłownie się nią posługiwać. Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 1 ustawy powyższej, flagą państwową Rzeczypospolitej Polskiej jest prostokątny płat tkaniny o barwach Rzeczypospolitej Polskiej, umieszczony na maszcie. Karalne jest natomiast także zachowanie polegające na znieważeniu tkanin o barwach Rzeczypospolitej Polskiej, które na maszcie się nie znajdują.  Biało-czerwone barwy są bowiem symbolami Rzeczypospolitej Polskiej, a więc znakiem państwowym.  Dyskusyjne jest natomiast, czy znakiem państwowym w rozumieniu art. 137 k.k. (godłem) będzie godło Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przedstawiające wizerunek orła bez korony.  W zakresie sztandarów, chorągwi i bander, pomocne mogą być definicje zawarte w Rozporządzeniach określających ich wzory. Ostatecznie jednak należy opowiedzieć się za tym, że penalizowane będzie każde działanie polegające na znieważeniu, zniszczeniu, uszkodzeniu lub usunięciu znaku, który może być identyfikowany z Państwem Polskim.

Publiczne działanie – Sprawdza przestępstwa stypizowanego w art. 137  §  1 k.k. działał publicznie. Oznacza to, że sprawca musi działać w miejscu dostępnym dla nieograniczonej liczby osób.

Przepis art. 137 § 2 k.k. odnosi się do znaków innych państw, przy czym jego zastosowanie uzależnione jest od tego, czy dane państwo zapewnia wzajemność w ochronie polskich znaków państwowych.

adw. Patrick Wilhelmsen, tel. 508-920-164, Kancelaria Adwokacka, ul. Rozbrat 34/36 lok. 95, 00-429 Warszawa

Kancelaria Adwokacka Patrick Wilhelmsen

Lokalizacja: Rozbrat 34/36 lok. 95, 00 – 429 Warszawa

Filia w Piasecznie: Zaleśna 20, 05-502 Piaseczno

508 920 164

adwokat@wilhelmsen.com.pl