Na wstępie, podnieść należy, iż prokurentem może być wyłącznie osoba fizyczna, która ma pełną zdolność do czynności prawnych. Oznacza to, że prokurentem nie może być osoba prawna. Takie uregulowanie w ustawie wynika z pewnością z szerokiego zakresu kompetencji przysługujących prokurentowi oraz szczególnego zaufania, jakim przedsiębiorca winien darzyć prokurenta. Bowiem, zgodnie z przepisem art. 1091 Kodeksu cywilnego, prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Zatem należy wybrać na to stanowisko osobę, która spełnia takie kryteria.

            Członkiem zarządu spółki z o.o. może być wyłącznie osoba fizyczna, mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Powołanie osoby do zarządu spółki odbywa się na mocy uchwały wspólników, którzy na członka zarządu mogą powołać osobę spośród siebie, jak i innych osób. Członka zarządu mogą także odwołać wspólnicy (w przypadku spółki z.o.o.) lub rada nadzorcza (w przypadku spółki akcyjnej) w każdym czasie, co w praktyce oznacza wygaśnięcie mandatu członka zarządu. W spółce akcyjnej, w skład zarządu nie mogą wchodzić członkowie rady nadzorczej tej spółki.

            Każdy członek zarządu ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki (art. 208 § 2 i § 3 ksh) i może prowadzić bez uprzedniej uchwały zarządu sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki. Idąc tym tokiem myślenia, nie wyklucza to prowadzenia spraw spółki jako jej pełnomocnik.

            W przepisach kodeksu spółek handlowych, ustawodawca nie uwzględnił zakazu łączenia funkcji prokurenta i członka zarządu. Zgodnie z art. 214 §1 Kodeksu spółek handlowych „członek zarządu, prokurent, likwidator, kierownik oddziału lub zakładu oraz zatrudniony w spółce główny księgowy, radca prawny lub adwokat nie może być jednocześnie członkiem rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej”. Natomiast w przytoczonym przepisie, nie ma mowy o niemożliwości piastowania  równocześnie stanowiska prokurenta i członka zarządu. Zakaz dotyczy jedynie członków rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej.

            Natomiast, w spółce akcyjnej, powołanie prokurenta wymaga zgody wszystkich członków zarządu (art. 371§ 4 ksh), ale odwołać prokurę może już każdy członek zarządu. Interpretując wprost § 5 przytoczonego przepisu, nie ma przeszkód, żeby członek zarządu będący jednocześnie prokurentem, sam siebie odwołał ze stanowiska. Podkreślenia jednak wymaga fakt, żeby przy dokonywaniu w imieniu spółki czynności prawnych, osoba składająca podpis na różnych dokumentach, która jest zarówno członkiem zarządu, jak i prokurentem, żeby dokładnie wskazała, w jakim charakterze występuje. Rozwieje to jakiekolwiek wątpliwości co do statusu tej osoby i nie wprowadzi w błąd innych osób.

W doktrynie istnieje swego rodzaju spór co do poprawności łączenia funkcji członka zarządu i prokurenta spółki. Jednakże Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 23 sierpnia 2006 roku, III CZP 68/06 wskazał, że członek zarządu może być ustanowiony pełnomocnikiem do poszczególnych czynności.

przygotowała: apl. adw. Ligia Majchrzak

Kancelaria Adwokacka Patrick Wilhelmsen

Lokalizacja: Rozbrat 34/36 lok. 95, 00 – 429 Warszawa

Filia w Piasecznie: Zaleśna 20, 05-502 Piaseczno

508 920 164

adwokat@wilhelmsen.com.pl