Dozór elektroniczny – do 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności

W obecnych czasach skazanie na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania nie zawsze oznaczać musi konieczność odbywania orzeczonej kary za murami zakładu karnego. Część skazanych, którzy spełniają ustawowe kryteria, może za zgodą sądu penitencjarnego odbywać karę w określonym przez sąd miejscu pobytu, w systemie dozoru elektronicznego. Wyrażając zgodę na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego sąd penitencjarny określa w jakich dniach tygodnia i  godzinach skazany ma przebywać we wskazanym przez siebie miejscu co oznacza, że odbywanie kary w tym systemie pozwala skazanemu na stosunkowo normalne funkcjonowanie na wolności. W szczególności skazany ma możliwość utrzymywania kontaktów z osobami bliskimi, podjęcia pracy, czy spędzania czasu wolnego poza wskazanym miejscem, w określonych przez sąd godzinach.

 Jakie są warunki odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego

Warunki uzyskania zgody na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego są następujące:

1. orzeczona wobec skazanego kara pozbawienia wolności nie przekracza 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Warto zaznaczyć, że do 31 marca 2020 roku limit ten wynosił 1 rok pozbawienia wolności, zaś zmiana wprowadzona została przy okazji zmiany specustawy dotyczącej COVID-19;
2. skazany nie jest wielokrotnym recydywistą;
3. jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary;
4. skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
5. osoby pełnoletnie zamieszkujące ze skazanym wyraziły na piśmie zgodę na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego i na przeprowadzanie czynności kontrolnych przez kuratora.
6. nie zachodzą przeszkody natury technicznej przez co należy rozumieć w szczególności istnieje odpowiedniej ilości nadajników i właściwego ich zasięgu w miejscu, w którym kara ma być wykonywana w systemie dozoru elektronicznego.

Spełnienie powyższych warunków nie oznacza każdorazowo, że sąd musi wyrazić zgodę na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego. Decyzja taka pozostawiona jest uznaniu sądu penitencjarnego. Sądowi przysługuje ponadto uprawnienie do zlecenia kuratorowi zebrania informacji, czy skazany zamieszkuje z inną osobą lub osobami pełnoletnimi, a ponadto ustalenia jakie są warunki rodzinne i socjalno-bytowe w miejscu zamieszkania skazanego.

Warto wskazać, że według informacji opublikowanych na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości (stan na dzień 23 marca 2020 roku) w ramach systemu dozoru elektronicznego karę odbywa prawie 5 tys. osób, a przed nowelizacją z dnia 31 marca 2020 roku – 9 tys. osób kwalifikowało się do tego, aby z dozoru elektronicznego skorzystać. Szacuje się, że po wejściu w życie nowelizacji kodeksu karnego wykonawczego liczba osób kwalifikujących się do zmiany sposobu wykonywania kary pozbawienia wolności w SDE może wzrosnąć do 12 tysięcy osób.